Doanh nghiệp lo đội giá, đề xuất không đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với game online

Tại báo cáo tổng kết, đánh giá tình hình thực hiện Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) nêu rõ: “Loại hình kinh doanh game hiện nay là mặt hàng có doanh thu lớn, mức lợi nhuận cao so với loại hình kinh doanh khác, thu hút mọi độ tuổi tầng lớp dân cư, đặc biệt là giới trẻ tham gia. Từ đó, Bộ Tài chính đưa ra đề xuất định hướng sửa đổi, bổ sung loại hình “kinh doanh dịch vụ trò chơi điện tử trên mạng” vào đối tượng chịu thuế TTĐB với mức thuế suất hợp lý để đảm bảo hạn chế dịch vụ này".

Để có cái nhìn đa chiều hơn về vấn đề này, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã tổ chức "Hội thảo Doanh nghiệp dịch vụ trò chơi điện tử trực tuyến đóng góp ý kiện về đề nghị xây dựng Dự án Luật Thuế TTĐB (sửa đổi)" diễn ra vào ngày 30/3 tại Hà Nội.

Ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng Thư ký, Trưởng ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam

Phát biểu tại hội thảo, ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng thư ký VCCI cho rằng, game online còn nhiều định kiến, nghi ngại tác động tiêu cực như ảnh hưởng đến trẻ em như, gây mất thời gian, cận thị, ít vận động... Hay game bạo lực, khiêu dâm sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến nhận thức của trẻ.

Tuy nhiên, nhiều game online hiện nay đang được xây dựng theo hướng vừa chơi vừa học, giúp phát triển trí não, trí tưởng tượng, khả năng phản xạ... Vì vậy, việc đánh thuế TTĐB với game online cần đánh giá nhiều chiều, tác động nhiều mặt.

Ông Tuấn nhận định, vấn đề về nguồn lực ngành game đang thiếu hụt, cùng với những định kiến khiến ngành game chưa thực sự được coi trọng. Hoạt động ngành game thu nhập chưa cao, nếu chịu thêm thuế sẽ dẫn đến hệ luỵ cạnh tranh ngành game trên chính sân nhà hạn hẹp. Đồng thời, các doanh nghiệp Việt đã chuyển hướng ra nước ngoài, nếu đánh thuế xu hướng này sẽ tăng lên.

Về phía các doanh nghiệp cũng đồng loạt kiến nghị trò chơi trực tuyến sẽ không bị đưa vào danh mục đối tượng chịu thuế TTĐB. Ông Lã Xuân Thắng, Giám đốc phát hành trò chơi trực tuyến Công ty VNGGames chia sẻ, trên thực tế, ngành game có rất nhiều tác động tích cực.

Ông Lã Xuân Thắng, Giám đốc phát hành trò chơi trực tuyến Công ty VNGGames

Ngành game là trụ cột trong nội dung số và kinh tế số. Theo ước tính từ Newzoo, tổng doanh thu ngành game năm 2022 trên thế giới đạt 184 tỷ USD và dự kiến năm 2023 sẽ đạt 194 tỷ USD. Bên cạnh đó, ngành luôn nằm trong nhóm tiên phong về đổi mới sáng tạo trong ngành công nghiệp số. Các sản phẩm game thường có vòng đời ngắn và dễ bị thay thế, vậy nên các công ty trong ngành luôn là tiên phong trong việc áp dụng các công nghệ, các phương thức làm việc tiến bộ để phục vụ người dùng.

Hay việc thúc đẩy công nghiệp phần cứng như máy tính để bàn, máy tính xách tay, điện thoại di động, các loại chip xử lý, card đồ hoạ, các thiết bị nghe nhìn phụ trợ. Thị trường phần cứng dành riêng cho Game đạt 36 tỷ USD trong năm 2022, và là nguồn thu quan trọng của các công ty phần cứng lớn trên thế giới.

Một tác động thầm lặng khác của game chính là hàm lượng trí tuệ, chất xám rất cao, thậm chí là dẫn dắt các xu hướng công nghệ mới. Ít ai biết là phần lớn các công nghệ mới, đang “hot" hiện nay trên thế giới như trí tuệ nhân tạo (AI), ứng dụng chuỗi khối (blockchain), tương tác thực tế ảo (AR), thực tế ảo (VR) đều được thử nghiệm và ứng dụng trong ngành game gần như đầu tiên.

Ông Thắng đưa ra giả thiết trường hợp bị áp thêm thuế TTĐB thì những game do các công ty trong nước cung cấp sẽ bị đội giá lên cao. Người chơi sẽ chuyển sang chơi game do các công ty có trụ sở ở nước ngoài cung cấp vì có giá rẻ hơn hẳn.

Việc này sẽ có 2 hệ luỵ: Thứ nhất là không đạt được mục đích khi áp thuế là hạn chế người chơi game. Thứ hai là doanh thu, lợi nhuận của doanh nghiệp trong nước, hoạt động phù hợp với pháp luật Việt Nam sẽ bị giảm mạnh, không thể đóng góp cho nền kinh tế số và ngành công nghiệp phần mềm của Việt nam như kỳ vọng của Chính phủ.

Và có thể dẫn đến tình trạng nhiều doanh nghiệp Việt sẽ chuyển hướng thành lập công ty tại các quốc gia khác (ví dụ như Singapore) để phát triển và phát hành game, nhằm hưởng các chính sách hỗ trợ, tài trợ, khuyến khích, đặc biệt là về thuế cho doanh nghiệp game. Khi đó thì ngân sách nhà nước cũng bị thất thu thuế.

Doanh nghiệp đồng loạt kiến nghị trò chơi trực tuyến sẽ không bị đưa vào danh mục đối tượng chịu thuế TTĐB

Đồng quan điểm, ông Dương Trường Minh - Giám đốc trung tâm GBC thông tin, ngành game đang phải chịu nhiều loại thuế và phí như: Thuế giá trị gia tăng (VAT), thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế nhà thầu.

Nếu áp dụng thuế TTĐB vào ngành game sẽ dẫn đến làm tăng giá sản phẩm game, từ đó làm giảm số lượng người tiêu dùng và doanh số của các game. Nếu doanh số giảm, các công ty sản xuất game có thể không đủ tài chính để đầu tư vào các dự án mới và phát triển các công nghệ mới, dẫn đến ngành game Việt Nam sẽ chậm phát triển.

Ngoài ra, việc áp dụng thuế TTĐB có thể khiến các nhà đầu tư lớn không còn mặn mà trong việc đầu tư tài chính vào các công ty sản xuất game. Điều này có thể ảnh hưởng đến việc tạo ra các sản phẩm game mới và giảm động lực đầu tư vào ngành này.

Còn đại diện VTC Game chia sẻ, ngành game phát triển 20 năm nhưng phát triển chưa được kỳ vọng trở thành ngành công nghiệp. Cụ thể, ngành game doanh thu thấp, tăng trưởng chậm, tỷ suất lợi nhuận rất nhỏ.

Bên cạnh đó, cộng đồng phát triển không bền vững, các doanh nghiệp chết đi sống lại, phá sản nhiều. Nhiều doanh nghiệp mua game, cạnh tranh về nguồn nội dung, "làm ăn chộp giật". Trong khi đó, định kiến xã hội làm khó cho doanh nghiệp và người lao động.

Thay vì đưa ra chính sách thắt chặt hạn chế thì nên nuôi dưỡng bằng chính sách hỗ trợ. Mục tiêu đánh thuế là gì? Nếu áp dụng thuế TTĐB sẽ làm cho xu hướng doanh nghiệp trong nước yếu đi, doanh nghiệp nước ngoài mạnh lên. Mục tiêu tăng thu ngân sách không đạt được.

Đề nghị quy định đánh thuế cao với người có nhiều nhà, đất