Xuất khẩu thủy sản: Sau đột phá là khó khăn

6 tháng đầu năm 2022, xuất khẩu cá tra đạt trên 1,4 tỷ USD, tăng 83% so với cùng kỳ năm ngoái và chiếm 1/4 doanh số xuất khẩu thuỷ sản

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), trong quý 2/2022, xuất khẩu thủy sản đạt trên 3,2 tỷ USD, tăng gần 36% so với 2,4 tỷ USD cùng kỳ năm 2021.

Tính chung 6 tháng đầu năm 2022, xuất khẩu thủy sản đạt 1,173 triệu tấn, trị giá 5,8 tỷ USD, tăng 18,91% về lượng và tăng 40,8% về trị giá so với cùng kỳ năm 2021. Đây là kết quả xuất khẩu thủy sản đạt mức cao nhất từ trước tới nay.

Cơ hội cho cá tra vẫn thể hiện

Bà Lê Hằng - Phó giám đốc Trung tâm VASEP.PRO cho biết, việc thiếu cá thịt trắng, nhất là cá tuyết tại các thị trường EU, Mỹ, Anh do lệnh trừng phạt với Nga buộc nhiều nhà hàng ở các thị trường này đã phải bỏ cá tuyết ra khỏi thực đơn, và cá tra có cơ hội giành thị phần tại những thị trường này.

Biến cơ hội thành thực tiễn, kết quả xuất khẩu cá tra sang thị trường Anh nửa đầu năm nay tăng đột phá gấp 6 lần cùng kỳ, xuất khẩu sang Tây Ban Nha tăng gấp gần 3 lần, sang Pháp, Hà Lan, Đức, Bỉ đều tăng 45-90%. Nhờ vậy, trong tháng 6/2022, xuất khẩu cá tra vẫn giữ được mức tăng trưởng cao 54% so với cùng kỳ, đạt gần 220 triệu USD.

Cộng dồn từ đầu năm đến hết tháng 6/2022, xuất khẩu cá tra của cả nước đạt trên 1,4 tỷ USD, tăng 83% so với cùng kỳ năm ngoái và chiếm 1/4 doanh số xuất khẩu thuỷ sản.

Cục Xuất nhập khẩu – Bộ Công Thương nhận định, trong thời gian tới, xuất khẩu cá tra sẽ tiếp tục tăng trưởng, đặc biệt là mặt hàng phi lê cá tra. Với thị trường Hoa Kỳ, các nhà nhập khẩu nước này tăng cường việc nhập khẩu cá tra khi mức tồn kho cá tra đang ở mức rất thấp sau hai năm dịch bệnh. Bên cạnh đó, diện tích nuôi cá da trơn tại Hoa Kỳ giảm trong 3 năm liên tiếp, ảnh hưởng đến nguồn cung cấp cá da trơn cho thị trường này.

Hơn nữa, giá cá tra cạnh tranh có thể là một lựa chọn trong tình trạng lạm phát liên tục lập kỷ lục, và có thể bù đắp khoảng trống ở một số phân khúc với sản phẩm cá thịt trắng (cá tuyết, cá minh thái) bị thiếu hụt nguồn cung từ Nga. Trong khi đó, nhu cầu nhập khẩu cá tra của Trung Quốc vẫn ở mức cao.

Thẻ vàng IUU khiến cho xuất khẩu cá ngừ bị thu hẹp

Trong khi xuất khẩu cá tra có những tín hiệu tích cực thì xuất khẩu tôm và cá ngừ có khả năng gặp khó khăn khi tình hình lạm phát cao kỷ lục tại hầu hết các thị trường lớn trên thế giới và thẻ vàng IUU sẽ làm ảnh hưởng đến tình hình tiêu thụ trong các tháng cuối năm.

Theo VASEP, xuất khẩu cá ngừ trong tháng 6 đạt trên 91 triệu USD, tăng 43%. Tổng xuất khẩu cá ngừ nửa đầu năm tăng 56% đạt 553 triệu USD, chiếm gần 10% xuất khẩu thuỷ sản.

Trong 6 tháng đầu năm có hơn một nửa xuất khẩu cá ngừ Việt Nam là dành cho thị trường Mỹ - thị trường có sức tiêu thụ lớn, tăng trưởng cao.

Trong khi xuất khẩu cá ngừ sang Mỹ tăng gần gấp đôi thì xuất khẩu sang EU chỉ tăng 9%, mức tăng khiêm tốn hơn nhiều so với các thị trường khác, chủ yếu tăng nhờ giá trung bình xuất khẩu tăng. Thẻ vàng IUU vẫn đang khiến cho cánh cửa xuất khẩu cá ngừ cũng như các mặt hàng hải sản khai thác sang thị trường này bị thu hẹp.

Bài toán khó cho doanh nghiệp tôm: Lạm phát và thiếu nguyên liệu

Theo Phó giám đốc Trung tâm VASEP.PRO, do thiếu nguyên liệu cho chế biến xuất khẩu nên doanh số xuất tôm trong tháng 6/2022 chỉ duy trì mức tăng trưởng khiêm tốn 7% và đạt 450 triệu USD. Luỹ kế 6 tháng đầu năm 2022, xuất khẩu tôm đạt 2,3 tỷ USD, tăng 33% so với cùng kỳ và chiếm 40% tổng xuất khẩu thuỷ sản của cả nước.

Mặc dù tôm chân trắng tươi/đông lạnh size nhỏ vẫn được ưa chuộng trong giai đoạn khủng hoảng lạm phát hiện nay nên xuất khẩu tôm chân trắng chế biến nửa đầu năm chỉ tăng 17%, trong khi xuất khẩu tôm chân trắng tươi/đông lạnh tăng 21%.

Trong bối cảnh nguyên liệu khan hiếm hiện nay có một số doanh nghiệp chọn giải pháp tăng tỷ lệ tôm chế biến giá trị gia tăng để xuất khẩu sang những thị trường cao cấp như Nhật Bản, Mỹ, EU…

Trong khi đó, tình hình dịch bệnh trên tôm diễn biến phức tạp hơn mọi năm. Thời tiết mưa khá nhiều khiến bà con phải thu hoạch tôm sớm và hạn chế thả giống sẽ làm ảnh hưởng đến nguồn cung tôm nguyên liệu.

Giới chuyên gia nhận định, nhập khẩu tôm của Hoa Kỳ giảm trong tháng 4/2022 là dấu hiệu cho thấy thị trường tôm đã bắt đầu chững lại sau khoảng thời gian bùng nổ những tháng đầu năm. Dự báo nhu cầu nhập khẩu tôm của Hoa Kỳ tiếp tục có dấu hiệu chậm lại trong một vài tháng tới, trước khi phục hồi lại từ tháng 9/2022, khi các nhà nhập khẩu chuẩn bị nguồn hàng phục vụ các kỳ nghỉ lễ cuối năm.

Đáng chú ý là xuất khẩu tôm hùm tăng trưởng kỷ lục với gần 130 triệu USD trong nửa đầu năm nay, tăng gấp 30 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, dù lạm phát nhưng xuất khẩu tôm sú nửa đầu năm vẫn tăng 20% đạt hơn 300 triệu USD.