Quan ngại vốn FDI chảy ngược và giá nhân công tại Việt Nam không còn hấp dẫn

Ngày 10/10 Chính phủ có báo cáo về tình hình thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022, dự kiến Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023, phục vụ phiên thảo luận sáng 11/10 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội.

Liên quan đến thị trường lao động, báo cáo nêu rõ, thời gian qua các hoạt động kết nối cung - cầu lao động, tổ chức các sàn giao dịch việc làm, các phiên giao dịch việc làm, hoạt động tư vấn, giới thiệu việc làm cho người lao động đều được tăng cường.

Tình hình lao động, nhất là trong các khu công nghiệp, khu chế xuất được theo dõi chặt chẽ để kịp thời có phương án hỗ trợ doanh nghiệp khắc phục tình trạng thiếu hụt lao động. Công tác dạy nghề, phát triển thị trường lao động đã được quan tâm hơn.

Tuy nhiên, theo đánh giá của Chính phủ thì thị trường lao động còn bất cập.

Cụ thể, vấn đề thiếu hụt lao động cục bộ tại một số địa bàn, khu vực, trong đó thiếu khoảng 120.000 lao động trong quý 1/2022 (gần 10% so với nhu cầu tuyển dụng), cao hơn những năm trước khoảng 2-3%, chủ yếu là lao động phổ thông ở ngành dệt may, lắp ráp linh kiện điện tử, chế biến gỗ và một số ngành bị tác động mạnh, phải dừng hoạt động dài như du lịch, giáo dục...

Đặc biệt, trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 thúc đẩy hạ tầng chuyển đổi số, ứng dụng khoa họa công nghệ, chất lượng lao động còn hạn chế chưa đáp ứng được yêu cầu nâng cao kỹ năng nguồn nhân lực. Tiềm ẩn nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình, không thoát ra khỏi mô hình kinh tế dựa trên lao động rẻ và phương pháp sản xuất công nghệ thấp.

Đáng chú ý, báo cáo nêu rõ, làn sóng vốn FDI chảy ngược về nước xuất xứ do nền công nghiệp 4.0 và giá nhân công Việt Nam không còn hấp dẫn sẽ làm ảnh hưởng đến cơ hội việc làm cho người lao động cũng như bồi dưỡng, nâng cao kỹ năng nghề cho người lao động.

Ngoài ra tỷ lệ lao động ở khu vực phi chính thức lớn, tỷ lệ lao động có việc làm kém bền vững vẫn chiếm tỷ trọng lớn, tỷ lệ thất nghiệp ở trong độ tuổi thanh niên cao, kết nối cung - cầu lao động còn hạn chế, thông tin thị trường lao động thiếu và bị chia cắt,, mất cân đối cung - cầu lao động cục bộ ở một số ngành, lĩnh vực và địa phương, tình trạng bỏ việc, nghỉ việc trong khu vực công có xu hướng gia tăng ...

Cùng với đó vẫn còn tình trạng nợ đọng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp kéo dài, người lao động lạm dụng bảo hiểm thất nghiệp, vừa đi làm vừa hưởng trợ cấp thất nghiệp.