“Cuộc đua CASA” tại các ngân hàng đang có dấu hiệu hạ nhiệt?

Tỷ lệ CASA tại các ngân hàng giảm mạnh

Tỷ lệ CASA cao cũng đồng nghĩa là chi phí vốn của các ngân hàng sẽ giảm xuống, giúp các ngân hàng duy trì và mở rộng biên lợi nhuận (NIM), và linh hoạt hơn trong hoạt động cho vay.

Sau nhiều năm liên tục tăng trưởng nguồn tiền gửi không kỳ hạn, nhờ tận dụng được xu thế chuyển sang thanh toán không dùng tiền mặt, đặc biệt là sự bùng nổ của các nền tảng giao dịch, thanh toán trực tuyến trong hơn hai năm qua trước tác động của dịch Covid-19, thời gian gần đây bất ngờ chứng kiến xu hướng này đang chững lại tại nhiều ngân hàng.

Theo số liệu mới công bố từ Chứng khoán SSI cho thấy, nhiều ngân hàng đang có dấu hiệu “hụt hơi” trong cuộc đua CASA khi không thể gia tăng, thậm chí còn thụt lùi trong việc huy động nguồn vốn giá rẻ này.

Cụ thể, khảo sát tại 28 ngân hàng đã công bố BCTC quý 4/2022 cho thấy, có tới 23 ngân hàng, tương đương tỷ lệ hơn 82% ghi nhận tỷ lệ CASA sụt giảm trong 12 tháng qua. Tỷ lệ CASA bình quân của nhóm theo đó đã giảm khá mạnh, xuống còn 15,1%, từ mức 18% hồi đầu năm nay.

Tiền gửi không kỳ hạn sụt giảm ở hầu hết ngân hàng.

Có thể thấy, Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) với tỷ lệ CASA 40% đã soán ngôi quán quân CASA của Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam (Techcombank).

Trong đó, tại Techcombank, tiền gửi không kỳ hạn đã liên tục suy giảm kể từ quý II/2022, dẫn đến mức giảm mạnh nhất trong hệ thống, từ tỷ lệ CASA kỷ lục 50,5% hồi cuối năm 2021 xuống còn 37% vào cuối năm 2022. Còn tại MB, dù tỷ lệ này cũng suy giảm nhưng biên độ hẹp hơn, từ mức 44,6% hồi cuối năm 2021 xuống 37,6% vào cuối năm 2022.

Phía Techcombank cho biết, số dư CASA sụt mạnh do khách hàng có xu hướng giảm nắm giữ tiền mặt để đầu tư hay chi tiêu và tăng mở tài khoản tiết kiệm trong bối cảnh môi trường lãi suất cao trên toàn cầu, thanh khoản hệ thống bớt dồi dào và tâm lý tiêu cực về thị trường bất động sản, trái phiếu. Dù vậy, để đảm bảo nguồn vốn, ngân hàng này đã có nhiều kế hoạch hành động nhằm gia tăng số dư tiền gửi có kỳ hạn và ghi nhận kết quả khả quan với mức tăng trưởng mạnh, đặc biệt trong quý IV/2022, số dư tiền gửi có kỳ hạn đã tăng 32,3% so với quý trước đó.

Đáng chú ý, tại KienLongBank, tính tới cuối tháng 12/2022, lượng tiền gửi khách hàng vẫn nhích nhẹ 1,2% so với đầu năm trong khi lượng tiền gửi không kỳ hạn giảm mạnh tới 74%, xuống còn hơn 2 nghìn tỷ đồng.

Tỷ lệ CASA của ngân hàng theo đó giảm mạnh từ 15,5% hồi đầu năm xuống còn 4% kết thúc quý 4/2022, nằm trong nhóm những nhà băng có CASA giảm mạnh nhất và ở mức thấp trong nhóm khảo sát.

Tương tự, tại VietABank, dù tiền gửi khách hàng vẫn tăng 3,7% trong năm qua nhưng lượng tiền gửi không kỳ hạn lại giảm tới 64% khiến tỷ lệ CASA của ngân hàng giảm khá mạnh xuống còn 4,1%, từ mức 11,9% hồi đầu năm.

Bên cạnh đó, một số ngân hàng khác cũng ghi nhận tỷ lệ tiền gửi này giảm mạnh như TPBank giảm 5,2 điểm %, OCB giảm 4,8 điểm %, VPBank giảm 4,6 điểm %, MSB giảm 4,7 điểm %,…

Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, vẫn còn một số ngân hàng đi ngược dòng, ghi nhận tỷ lệ CASA tăng lên so với năm 2021 như: Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank), tăng nhẹ 0,1% lên thành 20%; Ngân hàng TMCP Xăng dầu Petrolimex (PG Bank) tăng 2,5% lên 17,9%; Ngân hàng TMCP Bắc Á (Bac A Bank) tăng 3,9% lên thành 7,3%...

Kỳ vọng tỷ lệ CASA cải thiện khi lãi suất giảm nhiệt

Thực tế, tỷ lệ CASA của nhiều ngân hàng đã bắt đầu suy giảm kể từ quý II/2022 (từ mức 50,5% hồi đầu năm 2022, xuống còn 47,5% trong quý II và 46,5% trong quý IV/2022.).

Các nhà phân tích cho rằng, nguyên nhân khiến tỷ lệ CASA giảm là lãi suất huy động liên tục tăng mạnh trong năm 2022. Sau khi Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh tăng lãi suất điều hành, nhiều ngân hàng cũng đã thông báo điều chỉnh lãi suất huy động thêm khoảng 1-3% tại nhiều kỳ hạn kể cả các ngân hàng quốc doanh và điều này khiến CASA giảm mạnh.

Theo dự báo của các chuyên gia Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS), lãi suất điều hành trong năm 2023 có thể sẽ không tăng thêm, mặt bằng lãi suất sau khi đạt đỉnh trong nửa đầu 2023 sẽ đi ngang và dần hạ nhiệt vào nửa cuối năm.

Cùng quan điểm, Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam (Yuanta) cho rằng, lãi suất huy động tiền gửi có kỳ hạn vẫn ở mức cao và điều kiện thanh khoản hạn hẹp sẽ khiến tăng trưởng tiền gửi không kỳ hạn vẫn ở mức thấp trong nửa đầu năm 2023. Dù vậy, Yuanta kỳ vọng tỷ lệ CASA sẽ được cải thiện hơn khi lãi suất huy động dần hạ nhiệt trong nửa cuối năm nay.