Áp lực tiếp tục “đè nặng” lên mặt bằng lãi suất

Trong tuần qua, các ngân hàng thương mại (NHTM) tiếp tục tăng mạnh lãi suất huy động, với mức tăng đáng chú ý đến từ Techcombank (50-90 điểm cơ bản ở các kỳ hạn). Các NHTM khác cũng điều chỉnh tăng thêm 20-30 điểm cơ bản ở các kỳ hạn dài trên 12 tháng nhằm thu hút dòng vốn tiền gửi dài hạn.

Mặt bằng lãi suất huy động ở các NHTM hiện tại đã tăng khoảng 200-250 điểm cơ bản so với cuối năm 2021, với mức lãi suất cho kỳ hạn 12 tháng dao động từ 6,5% ở các NHTMNH, lên trên 8% ở các NHTM nhỏ.

Trong báo cáo thị trường tiền tệ, trái phiếu mới công bố, các chuyên gia phân tích tại SSI Research đánh giá, áp lực lên mặt bằng lãi suất huy động và cho vay còn khá cao trong giai đoạn còn lại của năm.

Trên thực tế, cả các NHTM và doanh nghiệp đều đang gặp nhiều khó khăn trong việc tài trợ nhu cầu vốn hoạt động của mình, khi các điều kiện trên thị trường vốn đang thắt chặt hơn với việc hạn mức tín dụng hạn chế, diễn biến trên thị trường cổ phiếu và trái phiếu đều gặp nhiều khó khăn.

Nguồn: Bloomberg, SBV, SSI tổng hợp

Thanh khoản trên hệ thống ngân hàng ở trạng thái không tích cực trong tuần trước và Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã nhanh chóng hỗ trợ thông qua nghiệp vụ mua kỳ hạn, với khối lượng đạt 89 nghìn tỷ đồng và kỳ hạn được nới rộng lên 28 ngày.

Đáng chú ý, NHNN đã thay đổi phương thức đầu thầu OMO, từ đấu thầu lãi suất sang đấu thầu khối lượng và cố định lãi suất trúng thầu ở 5%/năm, như một cách thức cấp thanh khoản ngắn hạn cho thị trường ở mức lãi suất hợp lý.

Tính chung trong tuần qua, Nhà điều hành đã bơm ròng tổng cộng hơn 93 nghìn tỷ đồng thông qua kênh thị trường mở và kết tuần, lãi suất liên ngân hàng kỳ hạn qua đêm đã hạ nhiệt về 4,92% (-170 điểm cơ bản). Khối lượng giao dịch trung bình ngày của kỳ hạn qua đêm giảm nhẹ (-4% so với tuần trước).

Tỷ giá USD/VND gặp áp lực lớn

Trong tuần qua, tỷ giá USD/VND đã chịu nhiều áp lực khi NHNN thực hiện các biện pháp bơm thanh khoản tiền Đồng. Tỷ giá trung tâm được NHNN điều chỉnh tăng mạnh ở tất cả các phiên, và chốt tuần tăng tới 119 đồng so với phiên cuối tuần trước đó, ở mức VND 23.531.

Tỷ giá niêm yết tại các ngân hàng thương mại (NHTM) gần như đã ở mức kịch trần 3% so với tỷ giá trung tâm, quanh mốc VND 24.230. Tỷ giá liên ngân hàng tăng vượt mốc VND 24.000, cao hơn nhiều so với mức tỷ giá bán tại Sở GDNHNN và NHNN đã phải tiếp tục can thiệp thông qua việc bán ngoại tệ từ dữ trự ngooại hối, tuy nhiên ở mức tương đối hạn chế.

Trên thực tế, trong phiên đầu tuần này, NHNN quyết định đã nới biên độ giao dịch từ 3% lên 5% và tăng giá mua giao ngay từ VND 23.925 lên VND 24.380. Tỷ giá bán tại các NHTM cũng đã được điều chỉnh tăng khá mạnh sau khi nới biên độ, hiện giao dịch quanh vùng VND 24.500, tương đương với việc tiền Đồng đã mất giá gần 7% so với cuối năm 2021.

Nguồn: Bloomberg, SBV, SSI tổng hợp

Đây là động thái điều chỉnh biên độ lần đầu tiên của NHNN sau gần 10 năm, cũng như là điều chỉnh giá bán tại Sở GDNHNN lần thứ 3 liên tiếp trong vòng 1 tháng qua, nhằm phù hợp với biến động mạnh và liên tục gia tăng của tỷ giá USD/VND trong thời gian gần đây.

Theo đánh giá của chuyên gia, trong ngắn hạn, điều chỉnh này là cần thiết khi tỷ giá sẽ vẫn còn chịu nhiều áp lực từ bên ngoài khi Fed thực hiện tăng lãi suất trong tháng 11 và tháng 12, kết hợp với yếu tố nội tại, khi nguồn cung ngoại tệ sẽ gặp nhiều khó khăn trong quý 4 (xuất khẩu yếu đi, kiều hối chậm lại).

Trong khi đó, biện pháp can thiệp từ NHNN sẽ khá hạn chế, khi dự trữ ngoại hối không còn quá dồi dào và nếu tăng lãi suất quá mạnh cũng sẽ tác động lớn đến trạng thái ổn định của nền kinh tế, vốn đang ở vị thế khá khó khăn.